Przewody pomiarowe

W przypadku przewodów pomiarowych,

im wyższa kategoria przewodu, tym większa gwarancja bezpieczeństwa dla osoby obsługującej,

co jest istotne zwłaszcza w stanie nieustalonym, gdzie potencjały wielokrotnie przekraczają wartości nominalne.

Im wyższa kategoria, tym ostrze igły testowej jest bardziej osłonięte po to, aby powiększyć dystans pomiędzy końcówką pomiarową, a palcem trzymającym sondę.

Dla przewodów kategorii III i IV odsłonięta część ma jedynie 4 mm, dla kategorii I i II już 19 mm (fot. 2).

Zapewnienie skutecznej ochrony w przypadku przewodów pomiarowych dla wyższych kategorii wymaga także specjalnych zabiegów, takich jak użycie kabli w podwójnej izolacji, osłony zamykające dostęp do metalowych elementów wtyków bananowych i krokodylków uniemożliwiające dotknięcie metalowej części.

Ponieważ przewody pomiarowe są często zginane, co prowadzi do przetarć i uszkodzeń mechanicznych izolacji, renomowane produkty mają kable pokryte dwiema warstwami izolującymi o kontrastowych kolorach. Uszkodzenie warstwy zewnętrznej powoduje, że kolor wewnętrznej staje się widoczny (fot. 3).

Fot. 3. Zgodnie z najnowszymi wymaganiami normy IEC/EN6101-031, przewody pomiarowe muszą mieć wskaźnik zużycia lub też mają być wykonane z kabla o podwójnej izolacji.

Mechanizm ten pełni rolę ostrzegawczą dla użytkownika będąc swoistym wskaźnikiem zużycia przewodu testowego i wskazaniem do wymiany.

Wraz z ostatnią aktualizacją normy, w edycji IEC/EN6101-031, producenci zostali zobligowani do implementacji w przewodach pomiarowych wskaźnika zużycia lub jeśli to jest niemożliwe do korzystania z przewodów o podwójnej izolacji. Dodatkowo krokodylki i wtyki w stanie zamkniętym muszą mieć konstrukcję uniemożliwiającą dotknięcie części metalowych – są to tzw. bezpieczne wtyki (fot. 4).

Fot. 4. W stanie zamkniętym chwytaki dla kategorii II-IV muszą mieć elementy metalowe osłonięte tak aby nie można było ich dotknąć

Należy pamiętać, że

kategoria przewodu pomiarowego oraz jego parametry związane z obciążalnością prądową muszą być zgodne z funkcjonalnością danego przyrządu,

gdyż w przypadku niezgodności o możliwościach pomiarowych i bezpieczeństwie zaczyna decydować najsłabszy element.

Fot. 5. Przewód koncentryczny z chwytakami przeznaczony do współpracy z oscyloskopem lub generatorem

Przewody pomiarowe koncentryczne

Drugą grupę przewodów pomiarowych stanową wersje bazujące na przewodzie koncentrycznym i wtykach BNC z jednej strony, które montuje się do oscyloskopów, generatorów i częstościomierzy oraz urządzeń pomiarowych działających w zakresie wysokich częstotliwości, (jak analizatory widma (fot. 5).

Drugi koniec takiego przewodu zakończony jest zwykle miniaturowymi chwytakami lub parą krokodylek-igła testowa, pozwalającą trwale podłączyć się do masy urządzenia, a następnie dokonywać pomiarów jedną ręką przez dotykanie punktów testowych.

Wśród kabli tego typu są też wersje z wtykami BNC po obu stronach, używane do łączenia aparatury laboratoryjnej, kable BNC-banan pozwalające na montaż specjalistycznych końcówek, a także BNC-krokodylki (w wersjach osłoniętych i odkrytych) wykorzystywane najczęściej w generatorach do podawania sygnałów testowych.

Ponieważ część oscyloskopów pełni też funkcję analizatora stanów logicznych na rynku dostępne są też specjalistyczne rozwiązania z wtykiem BNC oraz po drugiej stronie z końcówkami do złączy igłowych typu goldpin. Takie zastosowanie mają też przewody BNC-podwójny banan wykorzystywane przy pomiarach elektrycznych, np. w analizatorach jakości energii.
Z kolei do zastosowań pomiarowych i łączeniowych w układach mikrofalowych kierowane są kable ze złączami na zakresy w.cz, jak SMA, MMCX.
Podobnie jak w przypadku przewodów do mierników kable koncentryczne mają kategorie definiujące maksymalne napięcie pracy. Pomiaru prądu metodą bezpośrednią z ich użyciem się nie wykonuje, wykorzystywane są metody pośrednie za pomocą przystawek cęgowych lub przekładników. Wszystkie omawiane przewody różnią się też długością od kilkudziesięciu centymetrów do ok. 1,5 -2 metrów i z reguły kable na zakres w.cz. są krótkie.

Fot. 6. Pęseta pomiarowa pozwala na wygodny pomiar parametrów elementów SMD

Pęsety pomiarowe

Pomiar parametrów elementów w obudowach do montażu powierzchniowego za pomocą typowych końcówek igłowych kabli pomiarowych nie jest łatwy. Są one na tyle małe, że przyłożenie końcówek wymaga zręczności i konieczności zaangażowania obu rąk, a najmniejsze elementy mogą nawet zostać uszkodzone przez zbyt silny docisk. Niestety kondensatory, dławiki oraz rezystory w mniejszych obudowach nie mają oznaczeń i konieczność dokonania pomiarów staje się coraz częstsza, zwłaszcza w warunkach spotykanych w biurach projektowych i działach serwisu.

W takim przypadku cenną pomocą może okazać się pęseta pomiarowa z tworzywa sztucznego z małymi metalowymi końcówkami połączonymi z oddzielnymi przewodami i zakończone osłoniętymi wtykami bananowymi (fot. 6).

Pozwala ona na pewny i delikatny kontakt ostrzy pomiarowych z końcówkami elementów SMD za pomocą jednej ręki i zapewnia konieczną izolację. Drugą ręką można wówczas obsługiwać miernik.